اعتبار مدل معادلات ساختاري و بررسي آن در Lisrel

یکی از مهمترین مراحل اجرای یک مدل معادله ساختاری بر روی تعدادی داده، بررسی اعتبار مدل می باشد. در این نوشتار به روش های بررسی اعتبار مدل پرداخته می شود. مطالب را با ارائه بحثی درباره مدل های با نمونه های چندگانه آغاز می کنیم. چنین موقعیتی به پژوهشگر امکان می دهد که اعتبار مدل را با استفاده از نمونه های اضافی از داده ها (تکرار نمونه گیری) بررسی کند.

در ادامه اصول مقایسه مدل های شبیه سازی شده را بیان می نماییم. در نهایت برای بررسی ثبات برآورد پارامترها روش خودگردان سازی معرفی می شود.

 مدل هایی با نمونه های چندگانه

یکی از ویژگی های مدل سازی معادله ساختاری امکان مطالعه یک مدل نظری با بیش از یک نمونه به طور همزمان است. استفاده از یک مدل نظری در بین نمونه ها می تواند برای تعیین درجه تشابه شاخص های برازش، برآورد پارامترها و خطاهای معیار مفید باشد. رویکرد نمونه های چندگانه همچنین می تواند در تحلیل داده های شبه آزمایشی، آزمایشی، مقطعی یا طولی مورد استفاده قرار گیرند. به طور کلی هنگام  استفاده از نمونه های چندگانه می توان به موارد زیر دست یافت:

الف. پارامترها به طور مجزا برای هر نمونه مستقل برآورد شوند

در این حالت محقق می تواند برای هر یک از گروه ها نتایج حاصل از برآورد پارامترها، شاخص های نیکویی برازش و… را با یکدیگر مقایسه نماید. اما در این روش مقایسه های آماری برابری پارامترها در بین گروه ها نمی توانند انجام شوند.

ب. یکسانی پارامترهای تدوین شده یا ماتریس های پارامتر در بین گروه ها آزمون شوند

در این صورت می توان به لحاظ آماری تعیین کرد که آیا ماتریس های تشکیل دهنده پارامترها و یا هریک از پارامترها به طور خاص در بین گروه ها یکسان هستند یا خیر؟

ج. وجود تفاوت های میانگین گروهی برای متغیرهای مشاهده شده و یا برای هر معادله ساختاری آزمون می شود

در این مورد محقق می تواند به لحاظ آماری به این سوال پاسخ دهد که آیا تفاوتی بین میانگین ها برای متغیرهای مشاهده شده و یا معادله های ساختاری وجوددارد یا خیر؟

اعتبار متقاطع

تکرار یک مطالعه با استفاده از مجموعه ی دومی از داده ها با توجه به زمان، هزینه ی لازم و منابع در دسترس اغلب امکان پذیر نیست. یک راه حل جایگزین دو نیمه کردن داده های اصلی به طور تصادفی می باشد البته با این فرض که حجم نمونه به اندازه کافی بزرگ است. برای استفاده از این روش شاخص های مختلفی معرفی شده اند که در ادامه به معرفی آن ها می پردازیم.

شاخص ECVI

براون و کادک (1989) شاخص اعتبار متقاطع را برای مقایسه مدل های جایگزین پیشنهاد کرده اند. مدل جایگزینی که کمترین مقدار ECVI را داشته باشد به عنوان باثبات ترین مدل در جامعه ارزیابی می شود.

شاخص اعتبار متقاطع

شاخص CVI

کادک و براون (1993) این شاخص اعتبار متقاطع را برای تحلیل ساختار کواریانس پیشنهاد کرده اند که با دو نیمه کردن یک نمونه حاصل می شود. نمونه فرعی اول به عنوان نمونه ملاک و دومین نمونه به عنوان نمونه اعتبار به کار می رود.

شاخص اعتبار لیزرل

لازم به ذکر است که تعداد پارامترها و حجم نمونه، شاخص های ECVI  و  CVI  را تحت تأثیر قرار می دهد.

 روش شبیه سازی

روش دیگر برای بررسی اعتبار مدل استفاده از داده های شبیه سازی شده می باشد. در این حالت با استفاده از روش شبیه سازی مونت کارلو و تولید داده های خام، ماتریس واریانس و کواریانس جامعه شبیه سازی می شود. به این ترتیب با استفاده از ماتریس های تولید شده و شاخص های معرفی شده در قسمت قبل در مورد اعتبار مدل می توان تصمیم گیری نمود. نرم افزارهای LISREL،  Amos و EQS قابلیت شبیه سازی و مقایسه های لازم را دارا هستند.

 خودگردان سازی

روش خودگردان سازی با یک مجموعه داده ار نمونه های تصادفی به عنوان جایگزینی برای یک جامعه برخورد می کند و برای تولید برآورد ها و خطاهای معیار خودگردان نمونه ای، به دفعات مشخصی نمونه گیری مجدد را انجام می دهد. متوسط این برآورد ها و خطاهای معیار خودگردان نمونه ای محاسبه شده و نتایج برای به دست آوردن فاصله اطمینان برآوردهای خودگردان بکار می رود. این متوسط به نام برآوردگر خودگردان نامیده می شود. این برآوردگر و فاصله اطمینان مربوط به آن برای تعیین اینکه آماره های نمونه ای به عنوان برآوردی از پارامترهای جامعه تا چه اندازه پایداری دارند مورد استفاده قرار می گیرند.

واضح است که اگر نمونه اولیه تصادفی اتخاذ شده از جامعه نماینده واقعی جامعه نباشد آنگاه آماره ی نمونه ای و برآوردگر خودگردان به دست آمده از بازنمونه گیری به نتایج گمراه کننده ای می انجامد. روش خودگردان سازی زمانی در پژوهش به کار می رود که امکان گرفتن داده های نمونه ای مجدد و یا اعتبار متقاطع با دو نیمه کردن داده ها امکان پذیر نباشد. در نرم افزارهای مختلف مانند Amos  ،LISREL و EQS این امکان وجود دارد.

 منابع

مقدمه ای بر مدل سازی معادله ساختاری ، نوشته رندال. ای. شوماخر و ریچارد.جی.لومکس/ ترجمه شده توسط دکتر وحید قاسمی/ انتشارات جامعه شناسان.

5/5 - (6 امتیاز)
با استفاده از بخش نظرات در انتهای صفحات سایت، می توانید سوالات و نظرات خود را پیرامون آن مطلب درج نمایید یا اینکه نظرات سایر دانش پژوهان را بخوانید. برای جستجو میان کامنتها از Ctrl + f استفاده نمایید. ضمنا از طریق ایمیل از پاسخ ما به سوال خود مطلع خواهید شد. دوستانی که اطلاعات فنی دارند، لطفا به سوالات پاسخ دیگران دهند (لینک درج نشود).

حدیثه دهقان

به عنوان یکی از با سابقه ترین اعضای فنی مجموعه «اطمینان شرق»، تلاش می کنم کار خود در زمینه پیگیری و انجام سفارشات تحلیل با نرم افزارهای معادلات ساختاری را به خوبی انجام دهم. شماره من در پیام رسان های ایتا، سروش، ... (برای سفارش کار یا هر گونه سوال): 09198180991

نوشته های مشابه

یک دیدگاه

  1. سلام. لطفا سوالات و نظرات خود در خصوص اين مطلب را در همين بخش ديدگاه مطرح نماييد. از طريق ايميل از پاسخ ما مطلع خواهيد شد.
    براي جستجو در ميان کامنت ها از Ctrl + f استفاده نماييد.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

0
    0
    سبد خرید شما
    سبد خرید شما خالی استرفتن به فروشگاه